Ślązak w kapeluszu – kani, Piekary Wielkie, Ziemia 1928 r. s.249. Fot. H. Poddębski
Mężczyźni na Górnym Śląsku nosili kapelusze zwane kaniami. Były one czarne, filcowe, z okrągłą główką i dość szerokim rondem.
Filcowy kapelusz męski, bytomskie, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
W późniejszym okresie kapelusze miały mniejsze i mniej sztywne ronda.
Koszula męska, bytomskie, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Koszule były długie, szyte z białego lnianego lub bawełnianego płótna. Początkowo miały krój podłużnego poncho z prostymi rękawami, wszytymi w mankiet.
Sposób zdobienia mereżką, kołnierzyk koszuli męskiej, bytomskie, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Koszule świąteczne miały wykładany kołnierzyk, ozdobiony charakterystyczną mereżkową obszywką. Późniejsze koszule szyto z ramionami wzmocnionymi naszewkami lub z karczkiem. Na szyi wiązano jedwabną chustkę – jedbowkę z węzłem pod brodą.
Bruclek – kamizelka męska, bytomskie, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Latem na koszulę zakładano kamizelkę, rodzaj bezrękawnika, szytego z granatowej lub czarnej tkaniny. Była ona długa do bioder i nieznacznie dopasowana w pasie. Krój przodów był prosty, plecy miały pośrodku szew i trzy fałdy poniżej pasa. Kamizelka była szyta na białej, sukiennej podszewce, a krawędzie miała obszyte czerwonym suknem, widocznym jako wypustka. Zapinana była na ozdobne mosiężne guziki, przy których miała ozdobne poziome naszycia wykonane z niebieskich sznureczków. Z przodu bruclek miał kieszenie z klapkami ozdobionymi czerwonymi obszyciami, naszyciami z niebieskiego sznureczka, oraz doszytymi trzema mosiężnymi guziczkami.
Kamzela – kaftan męski, bytomskie, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Kaftan, czyli tzw. kamzela, był noszony na kamizelkę – bruclek. Miał taki sam krój jak kamizelka, szyty był z takiego samego granatowego lub czarnego sukna i podszywany również białą, sukienną podszewką, ale miał długie proste rękawy. Ozdobiony był tak samo jak kamizelka, sukiennymi obszyciami na krawędziach. Z zewnątrz obszycia te były widoczne jako wypustka.
Zapięcie i sposób zdobienia kamzeli, bytomskie, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Kaftan był zapinany na rząd mosiężnych guzików i ozdobiony poziomymi naszyciami, wykonanymi niebieskim sznureczkiem.
Obszycie kieszeni kamzeli, bytomskie, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohoreck
Po bokach kaftan miał dwie kieszenie z klapkami, ozdobionymi tak jak w kamizelce – brucleku.
Jelenioki – irchowe spodnie męskie, bytomskie, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Najbardziej charakterystyczne dla tego regionu spodnie szyto z żółtej irchy, a nazywano jeleniokami. Miały krój ściśle przylegający do ciała, z tyłu ściągano je w pasie. Mogli sobie pozwolić na nie jedynie bogaci kawalerowie, którzy aby spodnie były bardziej obcisłe, przed założeniem moczyli je w wodzie i zakładali mokre. Stawały się wtedy elastyczne, łatwiej dawały się naciągnąć a schły na ciele. Miały wąskie nogawki, które wpuszczano w buty z cholewkami tzw. kropy.