![Mężczyźni w czapkach <em>luśniowych</em> i sukmanach. Monice, Bogusławowi, pow. Sieradz, Ziemia 1912, nr 50, fot. ze zbiorów St. Graevego
Czapki <em>luśniowane</em><em> </em>noszone były powszechnie na przełomie XIX i XX w. Miały kształt stożka. Składały się z dwóch części: spodniej, uszytej z granatowego lub czarnego sukna i wierzchniej w postaci otoka wykonanego z białego lub siwego baranka, który mógł być również wełniany. Otok do części zasadniczej przywiązywano niebieską, czerwoną lub różową wstążką.](https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F2.1-33.jpg)
Mężczyźni w czapkach luśniowych i sukmanach. Monice, Bogusławowi, pow. Sieradz, Ziemia 1912, nr 50, fot. ze zbiorów St. Graevego
Czapki luśniowane noszone były powszechnie na przełomie XIX i XX w. Miały kształt stożka. Składały się z dwóch części: spodniej, uszytej z granatowego lub czarnego sukna i wierzchniej w postaci otoka wykonanego z białego lub siwego baranka, który mógł być również wełniany. Otok do części zasadniczej przywiązywano niebieską, czerwoną lub różową wstążką.
![Maciejówka, Sieradzkie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Krój maciejówek składał się z okrągłego wierzchu wystającego ponad otok, daszka i lampasa z masy. Moda na nie rozpowszechniła się w okresie międzywojennym.](https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F2.2-33.jpg)
Maciejówka, Sieradzkie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Krój maciejówek składał się z okrągłego wierzchu wystającego ponad otok, daszka i lampasa z masy. Moda na nie rozpowszechniła się w okresie międzywojennym.
![Gospodarz w granatowej rogatywce. Mnichów pow. Sieradz, Kalisz 1909, fot. W. Boretti
<em>Rogatywka (rogatka, rogata), </em>w Sieradzkiem określana również jako rogówka lub w cztery strony świata, noszona była w połowie XIX w. Składała się z części wierzchniej, szytej z czarnego lub siwego sukna, o kroju złożonym z czterech trójkątnych klinów oraz otoka, wykonanego z czarnego lub siwego baranka.](https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F2.3-33.jpg)
Gospodarz w granatowej rogatywce. Mnichów pow. Sieradz, Kalisz 1909, fot. W. Boretti
Rogatywka (rogatka, rogata), w Sieradzkiem określana również jako rogówka lub w cztery strony świata, noszona była w połowie XIX w. Składała się z części wierzchniej, szytej z czarnego lub siwego sukna, o kroju złożonym z czterech trójkątnych klinów oraz otoka, wykonanego z czarnego lub siwego baranka.
![Gospodarz z sieradzkiego, 1955 r. Archiwum Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. K. Wecel
Mężczyźni w porze letniej nosili słomiane kapelusze szyte z tzw. plotek zębatych, to znaczy z czterech rozpłaszczonych słomek, z których szyto dno, otok oraz rondo.](https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F2.4-33.jpg)
Gospodarz z sieradzkiego, 1955 r. Archiwum Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. K. Wecel
Mężczyźni w porze letniej nosili słomiane kapelusze szyte z tzw. plotek zębatych, to znaczy z czterech rozpłaszczonych słomek, z których szyto dno, otok oraz rondo.
![Spodnie męskie, Sieradzkie, okres międzywojenny . Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Spodnie w Sieradzkiem szyto głównie z lnianych lub wełnianych samodziałów – jednokolorowych lub w wielobarwne paski. W końcu XIX w. pojawiły się spodnie z tłem czerwonym w zielone, granatowe lub inne zestawy paseczków. Krój najstarszych spodni zwanych <em>portkami z fartuszkiem</em>, składał się z jednego płata tkaniny, złożonego symetrycznie końcami do środka, zszytego wzdłuż nogawic z wszytym klinem. W pasie wszyte były w <em>oszewkę</em> – pasek. <em>Oszewka</em> przeszyta była w tylnej części , z przodu pozostawiona była luźna klapka zwana fartuszkiem zapinana na drewniany kołeczek.](https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F2.5-32.jpg)
Spodnie męskie, Sieradzkie, okres międzywojenny . Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Spodnie w Sieradzkiem szyto głównie z lnianych lub wełnianych samodziałów – jednokolorowych lub w wielobarwne paski. W końcu XIX w. pojawiły się spodnie z tłem czerwonym w zielone, granatowe lub inne zestawy paseczków. Krój najstarszych spodni zwanych portkami z fartuszkiem, składał się z jednego płata tkaniny, złożonego symetrycznie końcami do środka, zszytego wzdłuż nogawic z wszytym klinem. W pasie wszyte były w oszewkę – pasek. Oszewka przeszyta była w tylnej części , z przodu pozostawiona była luźna klapka zwana fartuszkiem zapinana na drewniany kołeczek.
![Pas <em>trzos, </em>Sieradzkie, okres międzywojenny . Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Uzupełnieniem sieradzkiego stroju męskiego były wełniane lub skórzane pasy. Włóczkowe bywały jednobarwne lub w kolorowe paseczki. Skórzane były również dwojakiego rodzaju: zwykłe bez ozdób lub tzw. trzosy z miękkiej skóry, z tyłu szersze z przodu węższe, z kieszonką od środka. Ozdabiane były dekoracyjną sprzączką i nabijanymi ćwiekami.](https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F2.6-32.jpg)
Pas trzos, Sieradzkie, okres międzywojenny . Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Uzupełnieniem sieradzkiego stroju męskiego były wełniane lub skórzane pasy. Włóczkowe bywały jednobarwne lub w kolorowe paseczki. Skórzane były również dwojakiego rodzaju: zwykłe bez ozdób lub tzw. trzosy z miękkiej skóry, z tyłu szersze z przodu węższe, z kieszonką od środka. Ozdabiane były dekoracyjną sprzączką i nabijanymi ćwiekami.
![Pas <em>trzos, </em>Sieradzkie, okres międzywojenny . Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki](https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F2.7-30.jpg)
Pas trzos, Sieradzkie, okres międzywojenny . Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
![Sukmana z wyłogami , Sieradzkie, XIX w. Archiwum Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. K. Wecel
Do wierzchniej odzieży noszonej przez cały rok należały sukmany. W Sieradzkiem noszono ich kilka rodzajów. Szyto je z <em>siwego </em>(białego) lub granatowego sukna. Były to sukmany z <em>wyłogami.</em> Sukmana taka miała przy szyi stojący kołnierzyk i wyłożoną na lewej stronie klapkę. Wzdłuż dolnych brzegów, na fragmencie przodu, mankietach, kołnierzyku, klapkach kieszeni i półkolistych cięciach z tyłu ozdobiona była naszytymi czerwonymi sznureczkami. Pomiędzy nimi, na kołnierzyku i przodzie sukmany, naszywano ułożony zygzakowato sznureczek.](https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F2.8-29.jpg)
Sukmana z wyłogami , Sieradzkie, XIX w. Archiwum Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. K. Wecel
Do wierzchniej odzieży noszonej przez cały rok należały sukmany. W Sieradzkiem noszono ich kilka rodzajów. Szyto je z siwego (białego) lub granatowego sukna. Były to sukmany z wyłogami. Sukmana taka miała przy szyi stojący kołnierzyk i wyłożoną na lewej stronie klapkę. Wzdłuż dolnych brzegów, na fragmencie przodu, mankietach, kołnierzyku, klapkach kieszeni i półkolistych cięciach z tyłu ozdobiona była naszytymi czerwonymi sznureczkami. Pomiędzy nimi, na kołnierzyku i przodzie sukmany, naszywano ułożony zygzakowato sznureczek.
![Spencer, Sieradzkie, okres międzywojenny Archiwum Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, rys. M. Czurkowa
Spencer to rodzaj krótkiego kaftana o prostym kroju, z długimi wąskimi rękawami. Szyto go najczęściej z samodziału jednobarwnego w kolorze modrym, granatowym, zielonym, lub z samodziału pasiastego o tle przeważnie czerwonym, na którym wąskie paski w kolorze czarnym, fiołkowym, modrym i jasnozielonym ułożone były poziomo.](https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F2.9-28.jpg)
Spencer, Sieradzkie, okres międzywojenny Archiwum Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, rys. M. Czurkowa
Spencer to rodzaj krótkiego kaftana o prostym kroju, z długimi wąskimi rękawami. Szyto go najczęściej z samodziału jednobarwnego w kolorze modrym, granatowym, zielonym, lub z samodziału pasiastego o tle przeważnie czerwonym, na którym wąskie paski w kolorze czarnym, fiołkowym, modrym i jasnozielonym ułożone były poziomo.
![Młodzi we współczesnych strojach sieradzkich, Sieradzkie, 1999 r. Archiwum Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Spencery szyte były z samodziałowego płótna na podszewce lub ocieplane barchanem lub flanelą. Najstarsze nie posiadały kołnierzy, później zaczęto doszywać stojące lub wykładane, a rogi wraz z klapkami przyszywano do ramion. Były one dwu lub trzyrzędowe i najczęściej posiadały jedną kieszeń z prawego boku.](https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F2.10-24.jpg)
Młodzi we współczesnych strojach sieradzkich, Sieradzkie, 1999 r. Archiwum Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Spencery szyte były z samodziałowego płótna na podszewce lub ocieplane barchanem lub flanelą. Najstarsze nie posiadały kołnierzy, później zaczęto doszywać stojące lub wykładane, a rogi wraz z klapkami przyszywano do ramion. Były one dwu lub trzyrzędowe i najczęściej posiadały jedną kieszeń z prawego boku.
![Buty męskie, Sieradzkie, okres międzywojenny . Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Najstarsze były buty z cholewami krojone z jednego kawałka skóry, ze szwem w części tylnej. W drugiej połowie XIX w. w modę weszły buty z harmonijką w okolicach kostki oraz tzw. oficerki. Stopy przed włożeniem do butów owijano w płócienne, a zimą wełniane onuce.](https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F2.11-22.jpg)
Buty męskie, Sieradzkie, okres międzywojenny . Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Najstarsze były buty z cholewami krojone z jednego kawałka skóry, ze szwem w części tylnej. W drugiej połowie XIX w. w modę weszły buty z harmonijką w okolicach kostki oraz tzw. oficerki. Stopy przed włożeniem do butów owijano w płócienne, a zimą wełniane onuce.