Strój kobiecy, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Dobór zabytków i aranżacja na modelce A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki
Zawijka - kobiece nakrycie głowy. O.Kolberg, Chełmskie, Kraków, 1890, s.56
Zawijka miała formę ręcznika. Był to prostokątny płat lnianej tkaniny, szerokości około 30 cm i długości ponad metr.
Zawijka – sposób wiązania z tyłu głowy, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Zawijkę składano potrójnie, otaczano nią głowę i wiązano z tyłu.
Haft tkacki perebory na zawijce, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Acheologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Zwisające z tyłu węższe boki, ozdobione były haftem tkackim.
Haft tkacki perebory na zawijce, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Czepek siatkowy, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Czepki w tym regionie, wykonywane były z białej przędzy techniką przeplatania nici między sobą tak, że powstawał wzór, a sama tkanina była elastyczna, mogła się rozciągać. Czepek nakładano z tyłu głowy na kimbajkę.
Kimbajka – drewniana obręcz, mocowana na głowie, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Kobieta zamężna zakładała kimbajkę, czyli obręcz wykonaną z leszczyny lub obszytego płótnem wałka z włókien lnu. Przez obręcz przekładano włosy. Kimbajka, znajdująca się pod włosami, była przywiązana sznurkiem do rozczesanych włosów, na nią zakładano siatkowy czepiec.
Czepek siatkowy i kimbajka, na której był mocowany, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Koszula kobieca, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Koszule kobiece miały krój przyramkowy. Szyto je z lnianych samodziałów, z kołnierzykiem prostym, wykładanym. Rękawy świątecznych koszul były wykańczane falbanką.
Haft na rękawie koszuli kobiecej. Archiwum Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, rys. M. Czurkowa
Przyramki, kołnierzyk, dół rękawów oraz falbanka wykańczane były pereborami, czyli haftem tkackim, wykonanym przędzą bawełnianą w kolorach brązowym, granatowym, czarnym i czerwonym. Hafty mogły być jednokolorowe, lub być połączeniem wyżej wymienionych kolorów, tworząc zgeometryzowane kompozycje szlakowe.
Spódnica zwana fartuchem, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Spódnice zwane fartuchami lub chwartuchami, szyte były z lnianych samodziałów.
Spódnica zwana fartuchem, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Krój spódnicy (fartucha) składał się z czterech brytów czyli półek, długości 80 i szerokości 53 cm, przedni płat tkaniny był szerszy, do 58 cm.
Sposób ułożenia marszczeń w pasie spódnicy, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Marszczenia w pasie ułożone były z tyłu spódnicy w tzw. wody, tworząc fakturowy pas dochodzący do 5 cm szerokości.
Ozdobne ułożenie marszczeń w pasie spódnicy, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Haft tkacki, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Dolny brzeg spódnicy do wys. 20 cm, były ozdobiony szlakiem haftu tkackiego zwanego pereborami. Spódnice były długie do kostek.
Haft tkacki, perebory, spódnica i zapaska, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Zapaski szyto z lnianego samodziału z jednej szerokości tkaniny tzn. płata szerokiego na około 60 cm. Zdarzało się, że szyto je z dwóch półek i wtedy robiono po bokach zakładki.
Zestawienia zdobień haftem tkackim na spódnicy i zapasce, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Zapaska ozdobiona była u dołu, jak cały strój włodawski, haftem tkackim zwanym pereborami, tworzącym poziomy pas zharmonizowany z resztą zdobień stroju.
Spódnica burka – krój z przodem prostym, tyłem plisowanym, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Długie, wełniane spódnice samodziałowe nazywano burkami. Miały one krój złozony z czterech brytów tkaniny, gdzie przedni bryt pozostawiony był gładki, a trzy pozostałe z tyłu, były trwale plisowane (o plisach szerokości około 1 cm).
Burka – krój, wymiary, Archiwum Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, rys. M. Czurkowa
Burki – wełniane spódnice o różnej kolorystyce, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Spódnice tego rodzaju były szyte z tkanin w jednolitych, ostrych kolorach: zielonym, czerwonym, pomarańczowym, lila lub szarym.
Burki – wełniane spódnice o różnej kolorystyce, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Na dole burki posiadały przetykany, ozdobny, symetryczny zestaw pasków, o różnej tonacji kolorów, kontrastujących z resztą tkaniny. Dół spódnicy w celu wykończenia i lepszego ułożenia się burki, od spodu podszyty był lnianą listwą.
Sposób wszycia spódnicy – burki w pasie, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Burka – plisowanie, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Burka – plisowanie, lewa strona, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Burka – plisowanie, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Burka – plisowanie, lewa strona na podkładzie lnianym, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Gorset kobiecy, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Gorset kobiecy, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Kabat – kaftan kobiecy z brązowego, folowanego sukna, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
W połowie XIX w. noszono kabaty, szyte z sukiennych materiałów samodziałowych w kolorze ciemnobrązowym (jak sukmany). Krój ich składał się z 6 części: dwóch przodów, pleców, kołnierza i dwóch rękawów. Kabat miał w pasie 10-12 klapek zwanych taszkami, a przód w kształcie trapezu zwanego sercem zapinany był na haftki.
Serce – fragment przodu kabata o kształcie trapezu ozdobiony niebieskim sznurkiem, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Serce, wzdłuż szwów oraz taszek zdobiono naszytymi sznurkami w kolorze niebieskim.
Codziennym obuwiem noszonym przez kobiety były postoły, czyli łapcie z łyka, takie same, jakie nosili mężczyźni. Kobiety zakładały wełniane pończochy, które owijały onucami, na nie nakładały łapcie, a nogi do kolan okręcały sznurem. W dni świąteczne zakładano czarne, sznurowane trzewiki.