Przejdź do głównej treści
Czapka (<em>maciejówka</em>) lata 20.XX w., własność prywatna, fot. E. Piskorz-Branekova

Mężczyźni w tym regionie nosili <em>maciejówki</em> szyte z granatowego, niekiedy czarnego sukna. Były to czapki z okrągłym, lekko uniesionym w części przedniej denkiem i sztywnym, lakierowanym na czarno daszkiem, powyżej którego znajdował się pasek lub sznur, mocowany zwykle dwoma guzikami. Modne stały się od początku XIX w. Wzorowano je na czapkach noszonych początkowo przez wojskowych i urzędników rosyjskich, a od I wojny światowej przez członków organizacji strzeleckich i żołnierzy Legionów Polskich.

Czapka (maciejówka) lata 20.XX w., własność prywatna, fot. E. Piskorz-Branekova

Mężczyźni w tym regionie nosili maciejówki szyte z granatowego, niekiedy czarnego sukna. Były to czapki z okrągłym, lekko uniesionym w części przedniej denkiem i sztywnym, lakierowanym na czarno daszkiem, powyżej którego znajdował się pasek lub sznur, mocowany zwykle dwoma guzikami. Modne stały się od początku XIX w. Wzorowano je na czapkach noszonych początkowo przez wojskowych i urzędników rosyjskich, a od I wojny światowej przez członków organizacji strzeleckich i żołnierzy Legionów Polskich.

Koszula męska, ze zbiorów Muzeum Wsi Radomskiej, fot. E. Piskorz-Branekova

Koszula męska miała krój przyramkowy i była szyta z lnianego płótna samodziałowego. Dosyć długa, sięgająca nieco powyżej kolan, noszona była <em>na wypust</em> (wypuszczana na spodnie), przepasywana paskiem rzemiennym lub wełnianym. Koszule starszego typu posiadały niewielki, wykładany kołnierzyk związywany pod szyją czerwoną tasiemką, te modne później, zamiast kołnierzyka miały stójkę z bawełnianego płótna i zapinano je na guziki. Koszule obu typów pozbawione były ozdób, miały długie rękawy wszyte w niezbyt szerokie mankiety. Na koszulę zakładano kamizelkę, kaftan (<em>spencer</em>) lub sukmanę.

Koszula męska, ze zbiorów Muzeum Wsi Radomskiej, fot. E. Piskorz-Branekova

Koszula męska miała krój przyramkowy i była szyta z lnianego płótna samodziałowego. Dosyć długa, sięgająca nieco powyżej kolan, noszona była na wypust (wypuszczana na spodnie), przepasywana paskiem rzemiennym lub wełnianym. Koszule starszego typu posiadały niewielki, wykładany kołnierzyk związywany pod szyją czerwoną tasiemką, te modne później, zamiast kołnierzyka miały stójkę z bawełnianego płótna i zapinano je na guziki. Koszule obu typów pozbawione były ozdób, miały długie rękawy wszyte w niezbyt szerokie mankiety. Na koszulę zakładano kamizelkę, kaftan (spencer) lub sukmanę.

Spodnie płócienne, ze zbiorów Muzeum Wsi Radomskiej, fot. E. Piskorz-Branekova

Spodnie starszego typu, noszone w dni cieplejsze, szyto z białego, lnianego lub lniano-konopnego płótna samodziałowego. Na zimowe przeznaczano tkaniny w ciemnych kolorach (zwykle czarne lub granatowe), mogły być to samodziały gładkie lub w drobne, kolorowe prążki. Od I wojny światowej spodnie coraz częściej szyto z wełnianych tkanin fabrycznych. Wszystkie miały prosty krój. Każdą nogawkę wykonywano z jednego płata tkaniny, na przedzie znajdował się niewielki rozporek, a w talii spodnie zwężano, wszywając je w pasek lub ściągając sznurkiem.

Spodnie płócienne, ze zbiorów Muzeum Wsi Radomskiej, fot. E. Piskorz-Branekova

Spodnie starszego typu, noszone w dni cieplejsze, szyto z białego, lnianego lub lniano-konopnego płótna samodziałowego. Na zimowe przeznaczano tkaniny w ciemnych kolorach (zwykle czarne lub granatowe), mogły być to samodziały gładkie lub w drobne, kolorowe prążki. Od I wojny światowej spodnie coraz częściej szyto z wełnianych tkanin fabrycznych. Wszystkie miały prosty krój. Każdą nogawkę wykonywano z jednego płata tkaniny, na przedzie znajdował się niewielki rozporek, a w talii spodnie zwężano, wszywając je w pasek lub ściągając sznurkiem.

Bryczesy, własność prywatna, fot. E. Piskorz-Branekova

W pierwszych latach XX w. zaczęto nosić bryczesy, czyli spodnie w części górnej (do kolan) szerokie, wręcz bufiaste, a od kolana w dół ściśle opasujące łydkę (wąska część nogawki była sznurowana). Jeśli mężczyzna nosił buty (a przywdziewał je do stroju odświętnego i zimą) to nogawki spodni zawsze wpuszczał w cholewy.

Bryczesy, własność prywatna, fot. E. Piskorz-Branekova

W pierwszych latach XX w. zaczęto nosić bryczesy, czyli spodnie w części górnej (do kolan) szerokie, wręcz bufiaste, a od kolana w dół ściśle opasujące łydkę (wąska część nogawki była sznurowana). Jeśli mężczyzna nosił buty (a przywdziewał je do stroju odświętnego i zimą) to nogawki spodni zawsze wpuszczał w cholewy.

Kamizelka, przód, ze zbiorów Muzeum Wsi Radomskiej, fot. E. Piskorz-Branekova

Na koszulę zakładano kamizelkę lub kaftan (<em>spencer</em>), a na nie niekiedy jeszcze sukmanę. Zarówno kamizelki, jak i kaftany były krótkie, miały prosty krój, a rękawy kaftanów były długie i pozbawione mankietów.

Kamizelka, przód, ze zbiorów Muzeum Wsi Radomskiej, fot. E. Piskorz-Branekova

Na koszulę zakładano kamizelkę lub kaftan (spencer), a na nie niekiedy jeszcze sukmanę. Zarówno kamizelki, jak i kaftany były krótkie, miały prosty krój, a rękawy kaftanów były długie i pozbawione mankietów.

Kamizelka, tył, ze zbiorów Muzeum Wsi Radomskiej, fot. E. Piskorz-Branekova

Wszystkie kaftany i kamizelki szyto z ciemnych samodziałów wełnianych albo wełniano-lnianych, gładkich lub w drobne, wąskie, ledwo widoczne prążki. W latach 20. XX w. coraz częściej używano materiałów fabrycznych. Niekiedy na plecy kamizelek przeznaczano tkaniny gorsze gatunkowo.

Kamizelka, tył, ze zbiorów Muzeum Wsi Radomskiej, fot. E. Piskorz-Branekova

Wszystkie kaftany i kamizelki szyto z ciemnych samodziałów wełnianych albo wełniano-lnianych, gładkich lub w drobne, wąskie, ledwo widoczne prążki. W latach 20. XX w. coraz częściej używano materiałów fabrycznych. Niekiedy na plecy kamizelek przeznaczano tkaniny gorsze gatunkowo.

<em>Paltot</em>, przód, ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Iłży, fot. E. Piskorz-Branekova

Okrycia reprezentacyjne, noszone do stroju odświętnego, były na tym terenie bardzo zróżnicowane. Dotyczy to zarówno używanych do początków XX w. sukman, jak i modnych od około 1920 r. tzw. <em>paltotów</em>. Sukmany szyto z sukien samodziałowych w różnych wersjach kolorystycznych: tzw. białe (w rzeczywistości jasnoszare), tzw. czarne (właściwie ciemnobrązowe), tzw. siwe (czyli popielate, tkane z przędzy białej mieszanej z czarną). Sukmany znamy właściwie tylko z opisów, jako że nie zachowały się do naszych czasów. Były one długie (sięgały aż do kostek), dopasowane w pasie i od jego linii rozkloszowane, dołem szerokie, przy szyi wykończone niskim stojącym kołnierzem, zdobione szamerunkiem z kolorowych sznurków.

Paltot, przód, ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Iłży, fot. E. Piskorz-Branekova

Okrycia reprezentacyjne, noszone do stroju odświętnego, były na tym terenie bardzo zróżnicowane. Dotyczy to zarówno używanych do początków XX w. sukman, jak i modnych od około 1920 r. tzw. paltotów. Sukmany szyto z sukien samodziałowych w różnych wersjach kolorystycznych: tzw. białe (w rzeczywistości jasnoszare), tzw. czarne (właściwie ciemnobrązowe), tzw. siwe (czyli popielate, tkane z przędzy białej mieszanej z czarną). Sukmany znamy właściwie tylko z opisów, jako że nie zachowały się do naszych czasów. Były one długie (sięgały aż do kostek), dopasowane w pasie i od jego linii rozkloszowane, dołem szerokie, przy szyi wykończone niskim stojącym kołnierzem, zdobione szamerunkiem z kolorowych sznurków.

<em>Paltot</em>, tył, ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Iłży, fot. E. Piskorz-Branekova

Dłużej niż sukmany noszono <em>paltoty</em>, szyte z siwego sukna samodziałowego. Były one znacznie krótsze niż sukmany (sięgały za kolana), z tyłu fałdowane lub z rozcięciem. Pod szyją miały dwudzielny, wykładany kołnierz, po bokach wpuszczane, przysłonięte klapkami kieszenie. Zapinano je na guziki, a ich ozdobą były obszycia wzdłuż przodu, rozcięcia z tyłu, kołnierza i klapek kieszeni.

Paltot, tył, ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Iłży, fot. E. Piskorz-Branekova

Dłużej niż sukmany noszono paltoty, szyte z siwego sukna samodziałowego. Były one znacznie krótsze niż sukmany (sięgały za kolana), z tyłu fałdowane lub z rozcięciem. Pod szyją miały dwudzielny, wykładany kołnierz, po bokach wpuszczane, przysłonięte klapkami kieszenie. Zapinano je na guziki, a ich ozdobą były obszycia wzdłuż przodu, rozcięcia z tyłu, kołnierza i klapek kieszeni.

Buty tzw. oficerki, własność prywatna, fot. Elżbieta Piskorz-Branekova

Mężczyźni nosili zwykle buty wykonane z czarnej skóry. Te starszego typu mogły mieć cholewę miękką i wówczas wysoką, sięgającą pod kolano lub niższą i wtedy sztywniejszą, z harmonijką w okolicach kostki. Od początków XX w. najbardziej powszechne stało się noszenie tzw. oficerek, czyli butów z mocno usztywnioną cholewą.

Buty tzw. oficerki, własność prywatna, fot. Elżbieta Piskorz-Branekova

Mężczyźni nosili zwykle buty wykonane z czarnej skóry. Te starszego typu mogły mieć cholewę miękką i wówczas wysoką, sięgającą pod kolano lub niższą i wtedy sztywniejszą, z harmonijką w okolicach kostki. Od początków XX w. najbardziej powszechne stało się noszenie tzw. oficerek, czyli butów z mocno usztywnioną cholewą.

Ten serwis korzysta z cookies Polityka prywatności