
Strój męski, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Dobór zabytków i aranżacja na modelu A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki

Kapelusz słomiany, ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka
Letnim nakryciem głowy był kapelusz wykonywany własnoręcznie z żytniej słomy. Główka kapelusza miała około 7 cm wysokości i była opasana czarną lub czerwoną wstążką, której szerokość wynosiła 4 cm. Rondo, czyli kania, dochodziło do 8 cm szerokości.

Męskie nakrycia głowy, 6-8 – czapki z brunatnego sukna, 9 – kapelusz słomiany, O. Kolberg, Chełmskie. Kraków, 1890r., s.56
Czapka rogatywka, czyli rogatka, szyta była z ciemnego sukna, jak na sukmany. Wykańczano ją obszyciami ze sznurka, którego kolor mógł być różny w zależności od powiatu. W bialskim, włodawskim, radzyńskim i parczewskim używano sznurków niebieskich. Na końcach-rogach znajdowały się tzw. kistki, czyli pomponiki, w kolorze takim samym jak wykończenie rogatywki.

Koszula męska, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka
Koszule szyto z samodziałowego płótna lnianego. Miały krój przyramkowy, złożony z przodu i tyłu wszytego do przyramków, które wszywano do stojącego lub wyłożonego kołnierzyka. Rękawy były długie, u dołu marszczone i wszyte w mankiety.

Koszula męska, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Koszule były zdobione na kołnierzyku lub stójce, na listwie, doszytej wzdłuż rozcięcia na piersiach i na makietach rękawów. Zdobienia wykonywane były haftami tkackimi tzw. pereborami i peretrykami, lub haftem krzyżykowym.

Spodnie lniane (nogawice), przód, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Na Podlasiu latem noszono zgrzebne spodnie lniane, zwane nogawicami. Sięgały do kostek, a krój ich składał się z czterech części: dwóch nogawic, paska i klina z tyłu spodni, wszywanego w górnej części w celu rozszerzenia, tak by się lepiej układały.

Spodnie lniane (nogawice), tył z klinem, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak

Spodnie lniano-wełniane, ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka
Spodnie na zimę szyto z tkaniny o osnowie lnianej a wątku wełnianym. Wełna na spodnie często była farbowana na czarno.

Sukmana krótka, męska, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Na Podlasiu, kobiety i mężczyźni nosili takie same sukmany o kroju kontuszowym. Szyto je z brązowego sukna folowanego. Tylny płat rozcinano w pasie i wszywano dodatkowe płaty tkaniny, ułożone w zakładki. Dzięki temu, sukmana była wcięta w pasie, a od pasa w dół tył był suto marszczony.

Sukmana, widoczne obszycia przy kieszeniach, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Przy szyi sukmana miała doszyty kołnierz. Zdobiona była w miejscu rozcięcia w pasie, na brzegach kieszeni, na przodach, kołnierzu i dolnych brzegów rękawa czerwonym lub niebieskim sznurkiem.

Krajki, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. A. Woźniak
Na co dzień, do pracy, mężczyźni przewiązywali koszule zwykłym sznurkiem. Noszone od święta pasy - krajki tkano przeważnie z nici lnianych w różnych kolorach, w równoległe, barwne prążki różnej szerokości. W okolicach Włodawy noszono pojasy – pasy wełniane w podłużne czerwono-pomarańczowe, drobne prążki. Służyły one do przewiązywania sukmany.

Pas tkany, Podlaskie, odmiana włodawska, okres międzywojenny, ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka

Postoły, łapcie z łyka, Podlasie, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Obuwiem charakterystycznym dla Podlasia były łapcie z łyka, tzw. postoły. Wykonywano je z pociętego w paski łyka lipowego, brzozowego lub wiązowego. Były one plecione, a po bokach miały uszy, przez które przeciągano lniane lub konopne sznury tzw. wercie lub zawłoczki. Okręcano nimi nogi do kolan, po włożeniu lnianych onuc w kształcie szerokich płatów tkaniny. Był to archaiczny rodzaj obuwia, który został zastąpiony długimi skórzanymi butami, wykonywanymi przez miejscowych szewców.

Postoły, łapcie z łyka, widoczna podeszwa, Podlasie, okres międzywojenny, ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka

Postoły, łapcie z łyka, sposób sznurowania. O.Kolberg, Chełmskie. Kraków, 1890, s. 56