Stroje spiskie, początek XX w. Archiwum Etnograficzne Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, rys. M. Czurkowa
Koszula męska, Spisz, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Koszule o kroju podłużnego poncho szyte były z lnianego płótna samodziałowego, a od końca XIX w. z bawełnianego płótna fabrycznego. Przy szyi były wykończone stojącym kołnierzykiem, wywiniętym na zewnątrz. Rękawy wszywano w mankiet, a rozcięcie z przodu ozdabiano.
Przód koszuli męskiej, Spisz, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Portki, Spisz, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Spodnie zwane portkami szyto z samodziałowego, folowanego sukna. Miały dopasowany krój z wąskimi nogawkami, przypominający spodnie podhalańskie i podobnie zakończone dolne nogawice, zachodzące na stopę i przystosowane do kierpców.
Parzenice na portkach męskich, Spisz, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Portki miały w pasie jedną lub dwie przypory przysłonięte klapką, zwaną załuską.
Obszycie u dołu portek, Spisz, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
W połowie XIX w. portki były skromnie ozdabiane obszyciami z granatowo-czerwonych sznurków wzdłuż szwów nogawic i pośladków oraz przyporów. Liczba sznurków stopniowo zwiększała się tworząc szersze oblamki.
Portki-forma nowsza, Spisz, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Przy przyporach sznurki ułożone były koliście, tworząc pętle. W końcu XIX w. ilość ozdób i ich odmian powiększyła się. W modę weszły motywy kwiatowe, umieszczane nie tylko wokół przyporów, ale także wokół kieszeni.
Przypory – forma nowsza, portki męskie, Spisz, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Sukmana męska typu kacwińskiego, Spisz, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Wierzchnim okryciem męskim były na Spiszu sukmany o kroju poncho podłużnego, szyte najczęściej z ciemnobrązowego, folowanego, samodziałowego sukna. Sięgały one do połowy uda. Krojono je z sukna o podwójnej szerokości, a rękawy od łokcia sztukowano.
Naszycia na sukmanie męskiej – przód, Spisz, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Na Spiszu były trzy odmiany sukman: Jurgowskie – krótkie, z wszytymi po bokach sterczącymi klinami, trybskie – sięgajace poniżej kolan i zdobione wzdłuż przodów przypominającym małe parzenice wyszyciem, wykonywanym ściegiem łańcuszkowym. Taki sam motyw znajdował się na mankietach rękawów nad czerwoną aplikacją. Trzeci rodzaj, kacwiński, różnił się od reszty zdobnictwem – wzdłuż przodów i na mankiecie miał naszyte aplikacje w formie trójkątów, skomponowanych z małych kropek sukna białego i czerwonego.
Motyw zdobiący rękaw sukmany męskiej, Spisz, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Buty męskie, Spisz, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Spiszacy powszechnie nosili kierpce, z czasem jednak zostały one zastąpione obuwiem fabrycznym. Krój męskich skórzanych butów przypominał węgierskie buty wojskowe. Usztywnione cholewy miały z tyłu szew, w zgięciu były miękkie i układały się w fałdy.