Strój kobiecy, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Dobór zabytków i aranżacja na modelu A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki
Strój kobiecy - tył, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Dobór zabytków i aranżacja na modelu A. Woźniak. Fot. Wł. Pohorecki
Koronkowe naczółko czepca kobiecego, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Mężatki w regionie Beskidu Śląskiego nosiły czepki. Zakładały je na włosy upięte z tyłu głowy w rodzaj koka. Czepki miały krój, składający się z prostokątnego naczółka, denka o kształcie półokrągłym, wykonanego z siatki szydełkowej lub płótna, oraz prostokątnych zauszników.
Koronkowe naczółko czepca kobiecego, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Koronkowe naczółka wykonywane były różnymi technikami, najczęściej była to koronka szydełkowa, igłowa lub klockowa.
Koronkowe naczółko czepca kobiecego, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Czepiec zakładano nasuwając go naczółkiem na czoło, reszta czepka przylegała ściśle do głowy i zawiązana była z tyłu pod kokiem.
Chustka, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Góralki na czepek zakładały jednokolorowe lub dwubarwne jedwabne chustki. Nosiły je zawiązane pod brodą, najczęściej na podwójny węzeł, natomiast zimą okalały nimi szyję i zawiązywały z tyłu głowy. Chusty oczepinowe były białe, wykonywane z cienkiego samodziałowego (później fabrycznego) płótna z ozdobnym, czarnym lub czerwonym, krzyżykowym haftem na narożach.
Kabotek – koszula kobieca, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Koszule kobiece nazywano w Beskidzie Śląskim kabotkami. Szyto je zależnie od przeznaczenia: codzienne z cienkiego płótna, świąteczne z białych perkali i batystów. Były krótkie do pasa a poprzez zmarszczenie i krótkie bufiaste rękawy bardzo obszerne. Z przodu wiązano je tylko przy kołnierzyku.
Haft na rękawkach, kabotek – koszula kobieca, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Kabotki były ozdabiane charakterystycznym dla tego regionu krzyżykowym, warkoczykowym haftem istebiańskim w kolorach czarnym i czerwonym. Ściegiem wypełniano tło, a wzór ornamentu pozostawał niezahaftowanym płótnem.
Haft na rękawkach, kabotek - koszula kobieca, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Zdobienia znajdowały się na stójce oraz na mankietach krótkich, bufiastych rękawów. W haftach wykorzystywano najczęściej motywy geometryczne i roślinne.
Ciasnocha – kobieca koszula spodnia, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Pod kabotkiem noszono koszulę zwaną ciasnochą. Była to koszula spodnia z wąskim drelichowym stanikiem, z jednym ramiączkiem i lekko przymarszczonym dołem. Stanowiła rodzaj halki, w której górna część ściśle przylegała do ciała, a dolna, szersza, była z tyłu przymarszczona.
Fartuch tylny, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Zapaska tylna, zwana fartuchem, zakładana była na tył ciała i zasłaniała również boki. Szyta była z czarnego, barwionego płótna i na całej powierzchni drobno plisowana. U góry wszyta była w oszewkę, której końce służyły do zawiązywania.
Fartuszek- zapaska przednia, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Zapaskę przednią – fartuszek, osłaniający przednią część ciała, początkowo szyto również z czarnego płótna, później zaś z granatowego, pokrytego drobnym, drukowanym wzorem.
Fartuszek – zapaska przednia, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Spódnica, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Dwie zapaski zostały wyparte przez spódnice: drukowane w ciemnych kolorach lub wełniane, z fabrycznych tkanin. Na spódnicę zakładano kwiecisty, jedwabny fartuszek.
Kożuch kobiecy, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Zimą góralki nosiły kożuchy zdobione podobnie jak męskie. Były one krótkie, sięgające do bioder, na przodach zdobione chwastami, plecionką z kolorowych pasków i safianowych rzemyków oraz zieloną lub żółtą włóczką.
Sposób zdobienia przodu, kożuch kobiecy, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Sposób zdobienia rękawa, kożuch kobiecy, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Nogawiczki - długie pończochy kobiece, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Na początku XX w. strój uzupełniały bardzo długie, czerwone pończochy zwane nogawiczkami. Były wykonywane z dzianiny i układane nad kostkami w gęste karby, tworząc rodzaj getrów.
Kopytka – płytkie skarpety kobiece, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Kobiety nosiły również tzw. kopytka, czyli płytkie, okrywające stopę, dziane na drutach skarpety z białej przędzy, z rozcięciem z boku i czerwoną wypustką.
Kyrpce – kierpce, obuwie kobiece, Beskid Śląski, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Podobnie jak mężczyźni, góralki nosiły kierpce zwane kyrpcami. Wykonywano je z jednego kawałka świńskiej lub wołowej skóry, wyprawionej na kolor jasnobrunatny. Kyrpce mocowano na nogach nawłokami, rzemieniami lub sznurami z koziej wełny owijanymi ponad kostką.