Przejdź do głównej treści
Strój kobiecy, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, dobór zabytków i aranżacja na modelce A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki

Strój kobiecy, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, dobór zabytków i aranżacja na modelce A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki

Chustka z ozdobnymi naszyciami, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Na co dzień Orawianki nosiły chustki płócienne, w dni świąteczne z tkanin tybetowych we wzorzyste kwiaty.

Chustka z ozdobnymi naszyciami, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Na co dzień Orawianki nosiły chustki płócienne, w dni świąteczne z tkanin tybetowych we wzorzyste kwiaty.

Chustka zakupiona na Słowacji, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Na Orawie noszono również chustki jedwabne oraz wełniane o różnych wzorach, sprowadzane ze Słowacji. Nosiły je mężatki, także w okresie, gdy przestały już nosić czepce.

Chustka zakupiona na Słowacji, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Na Orawie noszono również chustki jedwabne oraz wełniane o różnych wzorach, sprowadzane ze Słowacji. Nosiły je mężatki, także w okresie, gdy przestały już nosić czepce.

Koszula kobieca, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Koszule kobiece miały krój przyramkowy i długość do pasa. Długie lub krótkie do łokcia rękawy były bardzo bufiaste.

Koszula kobieca, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Koszule kobiece miały krój przyramkowy i długość do pasa. Długie lub krótkie do łokcia rękawy były bardzo bufiaste.

Falbanka przy szyi - <em>rojt</em>, koszula kobieca, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, dobór zabytków i aranżacja na modelce A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki

Koszule różniły się w zależności od przeznaczenia i zamożności kobiety. Na co dzień szyte były z lnianych tkanin samodziałowych, przody i tył wszywano przy szyi w oszewkę. Świąteczne szyto z cienkiego płótna lnianego lub z cienkich tkanin bawełnianych i wykańczano przy szyi i rękawach falbanką, zwaną <em>rojtem</em>.

Falbanka przy szyi - rojt, koszula kobieca, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, dobór zabytków i aranżacja na modelce A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki

Koszule różniły się w zależności od przeznaczenia i zamożności kobiety. Na co dzień szyte były z lnianych tkanin samodziałowych, przody i tył wszywano przy szyi w oszewkę. Świąteczne szyto z cienkiego płótna lnianego lub z cienkich tkanin bawełnianych i wykańczano przy szyi i rękawach falbanką, zwaną rojtem.

Falbanka przy mankietach - <em>rojt</em>, koszula kobieca, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, dobór zabytków i aranżacja na modelce A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki

Falbanka przy mankietach - rojt, koszula kobieca, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, dobór zabytków i aranżacja na modelce A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki

Szydełkowe wykończenie mankietów, koszula kobieca, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

<em>Rojt</em> ozdabiano szydełkową koronką lub fabrycznym haftem z ząbkami.

Szydełkowe wykończenie mankietów, koszula kobieca, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Rojt ozdabiano szydełkową koronką lub fabrycznym haftem z ząbkami.

Gorset – <em>prucnik</em>, przód, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Gorsety, zwane na Orawie p<em>rucnikami,</em> szyte były z cienkiej, wysokogatunkowej wełenki zwanej <em>szafotem </em>lub <em>delinem, </em>jednobarwnej lub w kwiatki. Ich krój zmieniał się w czasie. W najstarszych gorsetach, przód był skrojony łącznie z połową pleców, a więc <em>prucnik</em> składał się tylko z dwóch części i doszytej u dołu falbany zwanej <em>rojtem</em>. <em>Prucnik</em> podszyty były lnianym, zgrzebnym płótnem i zapinany z przodu na guziczki.

Gorset – prucnik, przód, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Gorsety, zwane na Orawie prucnikami, szyte były z cienkiej, wysokogatunkowej wełenki zwanej szafotem lub delinem, jednobarwnej lub w kwiatki. Ich krój zmieniał się w czasie. W najstarszych gorsetach, przód był skrojony łącznie z połową pleców, a więc prucnik składał się tylko z dwóch części i doszytej u dołu falbany zwanej rojtem. Prucnik podszyty były lnianym, zgrzebnym płótnem i zapinany z przodu na guziczki.

Gorset – <em>prucnik</em>, tył, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Gorset – prucnik, tył, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Strój kobiecy, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, dobór zabytków i aranżacja na modelce A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki

W rekonstrukcji stroju orawskiego wykonanej w latach 80., <em>prucnik</em> kobiecy sznurowany jest z przodu czerwoną wstążką na modę podhalańską, ale kokarda jest nie w pasie, a na piersiach.

Strój kobiecy, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, dobór zabytków i aranżacja na modelce A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki

W rekonstrukcji stroju orawskiego wykonanej w latach 80., prucnik kobiecy sznurowany jest z przodu czerwoną wstążką na modę podhalańską, ale kokarda jest nie w pasie, a na piersiach.

Bluzka – przód, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Bluzki zwane <em>letacami,</em> noszone były przez starsze kobiety. Szyto je z tkanin fabrycznych. Miały długie rękawy i były dopasowane w pasie.

Bluzka – przód, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Bluzki zwane letacami, noszone były przez starsze kobiety. Szyto je z tkanin fabrycznych. Miały długie rękawy i były dopasowane w pasie.

Bluzka – tył, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Bluzka – tył, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Kabat kobiecy – przód, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Kabaty z długimi rękawami były szyte z tkanin wełnianych. Ozdabiano je obszyciem z czarnego aksamitu lub materiału imitującego baranek. Noszone były w chłodne dni, zarówno świąteczne jak i na co dzień, do pracy.

Kabat kobiecy – przód, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Kabaty z długimi rękawami były szyte z tkanin wełnianych. Ozdabiano je obszyciem z czarnego aksamitu lub materiału imitującego baranek. Noszone były w chłodne dni, zarówno świąteczne jak i na co dzień, do pracy.

Kabat kobiecy – tył, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Kabat kobiecy – tył, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Kabat kobiecy bez rękawów – przód, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Kabat kobiecy bez rękawów – przód, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Kabat kobiecy bez rękawów – tył, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Kabat kobiecy bez rękawów – tył, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Spódnica – <em>suknia, tłoczelina</em>, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Spódnice nazywano na Orawie <em>sukniami</em>. W zależności od materiału i sposobu wykonania miały one różne nazwy. <em>Tłoczeliny </em>to spódnice uszyte z płótna samodziałowego, farbowanego na kolor granatowy. U dołu spódnicę wykańczano pasem szerokości ok. 20 cm, drukowanym w drobny, geometryczny lub kwiatowy wzór w kolorze białym. Spódnice farbowane były na Słowacji, w Słanicy. Słowaccy farbiarze przyjeżdżali na jarmark do Jabłonki z ofertą wzorów, kobiety je wybierały i zamawiały, oddawały płótno i na następnym jarmarku otrzymywały już „<em>zafarbione</em>”. <em>Tłoczeliny</em> szyte były z kilku (od sześciu do dziewięciu) szerzyn płótna o szerokości około jednego metra. Marszczone były suto z tyłu, z przodu natomiast pozostawione gładkie, czasami z przodkiem niedrukowanym, który przykrywała <em>zapaśnica,</em> tzn. zapaska, równa długości spódnicy lub dłuższa.

Spódnica – suknia, tłoczelina, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Spódnice nazywano na Orawie sukniami. W zależności od materiału i sposobu wykonania miały one różne nazwy. Tłoczeliny to spódnice uszyte z płótna samodziałowego, farbowanego na kolor granatowy. U dołu spódnicę wykańczano pasem szerokości ok. 20 cm, drukowanym w drobny, geometryczny lub kwiatowy wzór w kolorze białym. Spódnice farbowane były na Słowacji, w Słanicy. Słowaccy farbiarze przyjeżdżali na jarmark do Jabłonki z ofertą wzorów, kobiety je wybierały i zamawiały, oddawały płótno i na następnym jarmarku otrzymywały już „zafarbione”. Tłoczeliny szyte były z kilku (od sześciu do dziewięciu) szerzyn płótna o szerokości około jednego metra. Marszczone były suto z tyłu, z przodu natomiast pozostawione gładkie, czasami z przodkiem niedrukowanym, który przykrywała zapaśnica, tzn. zapaska, równa długości spódnicy lub dłuższa.

Spódnica – <em>tybetka</em>, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M.  Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

<em>Tłoczeliny</em> zostały zastąpione <em>turczaninami – </em>spódnicami, szytymi z fabrycznego, granatowego kretonu, drukowanego w drobny, biały wzór. Noszono również spódnice z innych fabrycznych tkanin, zwane <em>szafotowymi</em>: tybetowe w kolorowe kwiatki, <em>orlinowe </em>– alpakowe, <em>sztofowe</em> – sukienne.

Spódnica – tybetka, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Tłoczeliny zostały zastąpione turczaninami – spódnicami, szytymi z fabrycznego, granatowego kretonu, drukowanego w drobny, biały wzór. Noszono również spódnice z innych fabrycznych tkanin, zwane szafotowymi: tybetowe w kolorowe kwiatki, orlinowe – alpakowe, sztofowe – sukienne.

Spódnica – <em>suknia, tłoczelina</em>, podszycie od spodu listwą tzw. podłózką, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Od spodu spódnice podszywano listwą, zwaną <em>podłózką, </em>na wierzchu zdobiono czarnymi taśmami lub naszytą koronką.

Spódnica – suknia, tłoczelina, podszycie od spodu listwą tzw. podłózką, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Od spodu spódnice podszywano listwą, zwaną podłózką, na wierzchu zdobiono czarnymi taśmami lub naszytą koronką.

Halka – <em>spodnik</em>, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

<em>Spodnik</em> to rodzaj halki, noszonej pod wierzchnią spódnicą. Szyto go z płótna samodziałowego lub fabrycznego. Dół był obrębiony szydełkiem w ząbki, białą lub kolorową muliną. <em>Spodniki</em> obszywano również fabrycznymi koronkami.

Halka – spodnik, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Spodnik to rodzaj halki, noszonej pod wierzchnią spódnicą. Szyto go z płótna samodziałowego lub fabrycznego. Dół był obrębiony szydełkiem w ząbki, białą lub kolorową muliną. Spodniki obszywano również fabrycznymi koronkami.

Fartuch – <em>zapaśnica</em>, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Fartuchy – <em>zapaśnice</em> szyte były na Orawie z tkanin fabrycznych, białych lub czarnych. Były długie, przykrywały z przodu całą spódnicę. Szyte były z pięciu szerzyn materiału, mocno marszczone w pasie i wszyte w <em>obszewkę</em><strong>. </strong>Zadaniem ich było przykrycie niemarszczonego lub niebarwionego przodu spódnicy. Wraz z nową modą na spódnice z tkanin fabrycznych, szyte bez oszczędności na przodzie, zanikła również moda na <em>zapaśnice. </em>

Fartuch – zapaśnica, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Fartuchy – zapaśnice szyte były na Orawie z tkanin fabrycznych, białych lub czarnych. Były długie, przykrywały z przodu całą spódnicę. Szyte były z pięciu szerzyn materiału, mocno marszczone w pasie i wszyte w obszewkę. Zadaniem ich było przykrycie niemarszczonego lub niebarwionego przodu spódnicy. Wraz z nową modą na spódnice z tkanin fabrycznych, szyte bez oszczędności na przodzie, zanikła również moda na zapaśnice.

<em>Kierpce </em>kobiece z <em>nawłokami</em>, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Kobiety i dziewczęta nosiły na nogach kierpce, obwiązując nogi w kostce <em>nawłokami, </em>czyli sznurami, lub skórzanymi rzemieniami.

Kierpce kobiece z nawłokami, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki

Kobiety i dziewczęta nosiły na nogach kierpce, obwiązując nogi w kostce nawłokami, czyli sznurami, lub skórzanymi rzemieniami.

Ten serwis korzysta z cookies Polityka prywatności