Strój męski – przód, kapelusz wg mody zakopiańskiej, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Dobór zabytków i aranżacja na modelach A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki
Strój męski – tył, kapelusz wg mody zakopiańskiej, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Dobór zabytków i aranżacja na modelach A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki
Koszula męska, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Najstarsze koszule męskie, o kroju poncho podłużnego, szyte były z samodziałów lnianych. Składały się z trzech zasadniczych płatów tkaniny. Jeden to przód i tył, dwa następne to rękawy z wszytymi pod pachami ćwiklami. Szerokość koszuli była równa szerokości płótna, a długość bywała równa wysokości okna, do którego szyjąca przymierzała tkaninę. Koszule te były krótkie i wpuszczane w spodnie. Później zaczęto szyć koszule dłuższe, przyramkowe, niemarszczone, z wykładanym kołnierzykiem. W niektórych wsiach na Orawie np. w Chyżnym, koszule te zdobiono haftem płaskim na kołnierzyku, przodzie i mankietach. Miał on wzór roślinny: listeczki uzupełnione kropeczkami. Z czasem zastąpiono go wszywanym haftem fabrycznym.
Portki męskie, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Najstarsze portki na Orawie były z płótna samodziałowego, później z sukna folowanego, a następnie z wysokogatunkowego sukna wyrobu fabrycznego. Krój portek składał się z dwóch prostych nogawic zwężających się ku dołowi i prosto zakończonych, które rozcięte były po bokach po stronie zewnętrznej, by łatwiej można było je zakładać.
Przypory z obszyciami czarno-czerwonymi, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Z przodu portki miały dwa rozcięcia zwane przyporami, z klapkami nazywanymi zaworami lub zakładami. Początkowo przypory obszywano wypustkami z czarnego i czerwonego sukna, a w środku wszywano skręcony sznureczek z czerwonej i zielonej wełny.
Portki męskie z naszytymi pętlicowo parzenicami, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Dopiero około 1892 r. weszło w modę zdobnictwo w formie parzenic pętlicowych, ozdób naszywanych z czarnej wełnianej taśmy i czarnego siutaża. Gazdowie w Chyżnym nosili portki z parzenicami haftowanymi na sposób podhalański, wyszywanymi kolorową włóczką i rakami przy szwach nogawic.
Parzenice orawskie, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Czarna pętlicowa parzenica orawska, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Sposób zdobienia rozporu nogawic, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Kamizela męska – prucnik, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Kamizele bez rękawów, zwane prucnikami a w Chyżnem pruclikami, szyte były z wysokogatunkowego, czarnego sukna produkcji fabrycznej, na podszewce. Miały prosty krój bez wcięcia w pasie i długość do pasa.
W kamizeli – prucniku, kapelusz wg mody zakopiańskiej, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Dobór zabytków i aranżacja na modelu A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki
Pod szyją prucnik miał dwie wykładane klapki, które miały naszyte po trzy białe guziczki, a przody dwa rzędy białych ozdobnych guziczków, a na jeden z nich prucnik zapinano.
W kamizeli – prucniku, kapelusz wg mody zakopiańskiej, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Dobór zabytków i aranżacja na modelu A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki
Prucniki weszły w modę pod koniec XIX w., a nosili je tylko bogaci gazdowie.
Gunia męska, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Gunie to wierzchnie okrycia noszone na przełomie XIX/XX w. Na Orawie szyto je z ciemnobrązowego sukna, według archaicznego kroju poncho poprzecznego i zdobiono haftem ręcznym z kolorowej włóczki. Miały zdobione wzdłuż rozcięcia przody, oraz stojący kołnierz.
Sposób zdobienia guni – przód, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Gunie zdobiły motywy roślinne, zgeometryzowane, szlakowe, wykonane ściegami: płaskim, łańcuszkiem, krzyżykami i półkrzyżykami wkomponowywanymi w załamane linie. Były zarzucane na ramiona, a z przodu, na wysokości klatki piersiowej znajdował się, stanowiący rodzaj zapięcia gombiczek – ozdobny guz, o który zaczepiano metalowy łańcuszek lub jedwabną wstążkę.
Sposób zdobienia guni – rękaw, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Rękawice, Orawa, okres międzywojenny, ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Kierpce z nawłokami, Orawa, okres międzywojenny. Rekonstrukcja: M. Młynarczyk, Lipnica Wielka 1987 r., ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Na nogach noszono skórzane kierpce mocowane w kostce skórzanymi rzemieniami – nawłokami. Krój kierpców zmieniał się na przestrzeni lat. Najstarsze wykonane były z jednego płata skóry, którą kupowano ją na targu. Kierpce szyto na owijkę, tzn. stawiano nogę na skórze i zawijano skórę odpowiednio do rozmiaru stopy i na przodzie przeszywano.
