
Strój męski, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Dobór zabytków i aranżacja na modelu A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki

Kapelusz słomiany, krzczonowskie okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Najbardziej rozpowszechnionym męskim nakryciem głowy były słomiane kapelusze. Pleciono je z grubej żytniej słomy. Główka kapelusza miała około 6 cm wysokości, płaskie denko i tej samej szerokości proste, niewywinięte rondo. Kapelusze bardzo często zdobione były, szczególnie przez kawalerów, czarną lub ciemnogranatową wstążką o szerokości ok. 4 cm. Czasami brzeg wstążki wykańczano zielonym i czerwonym sznurkiem Kawalerowie nosili do kapelusza sztuczne kwiatki lub pawie pióro zatknięte po lewej stronie.

Krzczonowianin w czapce „ jałowcówce - wścieklicy”, Wisła t. XVI 1902 r.
Zimą starsi mężczyźni zakładali magierki, młodzi okrągłe czapki futrzane.

Koszula męska. Ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. E. Koprowski
Krzczonowskie koszule miały krój przyramkowy, wykładany kołnierz i długie, proste rękawy wszywane w oszewkę, a później w mankiet.

Sposób noszenia koszuli męskiej, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Dobór zabytków i aranżacja na modelu A. Woźniak, fot. Wł. Pohorecki
Najstarsze krzczonowskie koszule szyte były z samodziałowego płótna lnianego, sięgały kolan i noszone były wypuszczone na spodnie.

Haft i sposób wiązania mankietu w koszuli męskiej, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
W przypadku koszul krzczonowskich haft występował na kołnierzu, mankietach oraz na bokach koszuli do wysokości około 35 cm. Początkowo był to haft biały, ułożony pasmowo, liczony, później kolorowy, krzyżykowy. W latach dwudziestych XX w. weszło w modę zdobienie przodów koszul wzdłuż rozcięcia na piersiach, na bokach, wzdłuż dolnej krawędzi i na mankietach. Haft układał się pasowo, wzdłuż brzegu zdobionej części ubioru.

Spodnie męskie z wszytym zielonym lampasem, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Najstarsze spodnie, jakie noszono w tym regionie szyte były wyłącznie z samodziałowych tkanin zgrzebnych lub lnianych. Na początku XX w. zaczęto nosić spodnie o kroju miejskim, szyte z ciemnego sukna fabrycznego. Boki takich sukiennych spodni zdobiono naszytym wzdłuż zewnętrznych szwów sznurkiem lub wypustką w kolorze zielonym lub czerwonym.

Pas męski ze szlufką, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Po pierwszej wojnie światowej zarzucono modę noszenia pasów rzemiennych, nabijanych mosiężnymi kółeczkami, rozpowszechniła się natomiast moda na pasy welwetowe, o szerokości 9-12 cm, zapinane na haftki, które często przesłonięte były dużą, kwadratową, szlufką.

Pas męski w okienka, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Zdobieniami pasów welwetowych były tzw. okienka, oraz różnego rodzaju tasiemki, cekiny i szklane paciorki. Pas noszono na wypuszczoną koszulę.

Kaftan męski w okienka, przód, krzczonowskie. Ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. E. Koprowski
Kaftany zaczęto nosić dopiero pod koniec XIX w. Były one krótkie do pasa, szyte z czarnej satyny. Krój składał się z pleców i zszywanych na ramionach przodów oraz długich rękawów szytych z dwóch części i wszytych w szerokie mankiety. Przody kaftana po obu stronach rozcięcia i kołnierzyk wzdłuż dolnej krawędzi ozdabiano aplikacjami o szerokości ok. 11 cm. Aplikacje składały się z ułożonych pasmami tasiemek, wstążek i pasków welwetu o brzegach wyciętych w zęby i ornamentach w formie żółtych stebnówek. Na początku XX w. pojawiła się moda na aplikacje z tzw. okienkami, czyli wyciętymi otworami w kształcie rombów, pod które podkładano na przemian czerwone i zielone wstążeczki oraz na ściegi haftu janina o motywach zgeometryzowanych w kolorach pomarańczowym, białym, czerwonym i czarnym. Tak zdobione kaftany nazywano w okienka i nigdy ich nie zapinano.

Kaftan męski w okienka, tył, krzczonowskie. Ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. E. Koprowski

Fragment rękawa kaftana męskiego – aplikacja z tzw. okienkami, krzczonowskie. Ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. E. Koprowski

Sukmana męska, tył, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Sukmany o długości poniżej kolan szyto z ciemnobrązowego, samodziałowego sukna. Krój składał się z pleców wciętych w pasie i przodów rozszerzających się ku dołowi.

Rozmieszczenie zdobień na sukmanie, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Po bokach w pasie szwy były tak zastebnowane, że powstawały widoczne fałdy podkreślające wcięcia sukmany i bioder. U dołu po dwóch stronach wszyte były kliny z rozcięciem około 8 cm. Przy szyi doszywano zwężający się ku przodowi kołnierz.

Zdobienie przodu sukmany męskiej, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Sukmana krzczonowska miała z przodu naszytych szesnaście haftek, a zapinano ją na jedną lub dwie haftki.

Zdobienie boku sukmany męskiej, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Sukmana ozdobiona była naszytymi granatowymi i czerwonymi sznurkami.

Zdobienie sukmany, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Naszycia w trzech rzędach: granatowy, czerwony, granatowy, znajdowały się na przodach wzdłuż rozcięcia, do pasa, i kończyły się ślimacznicami oraz chwastami.

Zdobienie sukmany, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Naszyciami ozdobione były również nacięcia w pasie oraz brzegi kieszeni i dolne rozcięcia.

Strój męski, krzczonowskie, okres międzywojenny. Ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, fot. Wł. Pohorecki
Najstarszym typem obuwia męskiego, jakie noszono w tym regionie były długie buty z odwiniętymi u góry cholewami. Na początku XX w. rozpowszechniły się czarne, długie buty z cholewami układającymi się w harmonijkę w okolicach kostki oraz z podkówkami. Buty te wyrabiano w Tyszowcach i kupowano na jarmarkach i targach.