Piotr Kulka, archiwum prywatne P. Kulki

 

Imię i nazwisko: Piotr Kulka

Rok i miejsce urodzenia: 1970 r., Poznań

Miejscowość/województwo: Poznań, gm. Poznań (miejska), pow. poznański, woj. wielkopolskie

Region: Wielkopolska

Dziedzina: wykonywanie kornetów i bukiecików

Wykształcenie: wyższe

Wykonywany zawód/ czym zajmuje się na co dzień: hafciarstwo

Kontakt: piotrfolklor@wp.pl

Piotr Kulka podczas haftowania złotego czepca bamberskiego, archiwum prywatne P. Kulki

Piotr Kulka pochodzi z Poznania i tutaj ukończył studia na kierunku techniki rolnej i leśnej z rolnictwa i techniki leśnej na Uniwersytecie Przyrodniczym, jednak swoje życie postanowił łączyć z zainteresowaniem folklorem wielkopolskim. Od 1986 r. jest tancerzem i solistą Zespołu Folklorystycznego „Cepelia-Poznań” obecnie „Wielkopolanie” w Poznaniu i Baletu Dworskiego „Ardente Sole” w Krakowie. Od 1995 do 2000 r. był dyrektorem organizacyjnym Międzynarodowych Spotkań Folklorystycznych w Poznaniu. W 2001 r. zaczął pracować w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, gdzie w następnym roku objął stanowisko kierownika Zespołu Folklorystycznego „Wielkopolanie”, które piastuje do dziś. W międzyczasie edukował się w zakresie tańca ludowego, menedżerstwa w kulturze, pedagogiki i etnologii. Dzięki temu od początku swojej działalności zajmuje się kształceniem dzieci, młodzieży i osób dorosłych w obszarze popularyzacji folkloru wielkopolskiego.

Piotr Kulka podczas wykonywania snutki (haftu nasnuwanego), archiwum prywatne P. Kulki

Współpracuje z licznymi przedszkolami, szkołami, bibliotekami, ośrodkami kultury w tym z Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu i w Koninie, z Biblioteką Publiczną Gminy Gołuchów, Biblioteką Publiczną Miasta i Gminy Skoki, Wspólnotą Polską, Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli i piętnastoma zespołami folklorystycznymi z Wielkopolski. W 2019 r. założył przy Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej i Centrum Animacji Kultury szkołę nauki gry na tradycyjnych instrumentach wielkopolskich pod nazwą „Kuźnia Tradycji”. Współpracował również z Urzędem Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego w zakresie organizacji dożynek archidiecezjalno-wojewódzkich czy promocji regionu w Korei Południowej, Rumunii i Chorwacji. Kulturę wielkopolską popularyzował też m.in. w USA, Wielkiej Brytanii, Ukrainie, Białorusi i Szwecji. Organizował Ogólnopolskie Turnieje Tańców Polskich o „Poznańską Bamberkę. Zasiada w radach eksperckich z dziedziny kultury w programie „Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego” w Wydziale Kultury i Sztuki Urzędu Miasta Poznania (od 2012 r.); jako ekspert ds. kultury ludowej, strażnik polskiego dziedzictwa niematerialnego w kraju i na świecie przy Polskiej Sekcji Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwali i Sztuki Ludowej CIOFF (od 2016 r.) czy jako ekspert Programu EtnoPolska Narodowego Centrum Kultury (od 2019 r.). Jest członkiem jury licznych konkursów i festiwali min. w Kłodawie, Kramsku, Brzezinach, Wronkach, Domachowie i innych. Jest autorem i współautorem licznych publikacji o tematyce wielkopolskiej kultury ludowej. Od 2016 r. jest członkiem Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego – Oddziału Poznańskiego, w tym Sekcji Stroju Ludowego.

Kornet bamberski wykonany przez Piotra Kulkę, archiwum prywatne P. Kulki

Oprócz szerokiej aktywności animacyjnej związanej z tańcem ludowym, Piotr Kulka jest autorem odtworzonych strojów ludowych dawnych wsi miasta Poznania. Od 1998 r. współpracował z etnografką i choreografką prof. Mirosławą Bobrowską, która ukazała przed nim piękno stroju poznańskiego. Później nawiązał współpracę także z etnografką Zofią Grodecką z Muzeum Etnograficznego w Poznaniu i wówczas nauczył się wykonywać haft na tiulu na potrzeby odtworzenia stroju poznańskiego i zgłębiał wiedzę na temat strojów wielkopolskich. Następnie nauczył się wykonywać kornety (w tym ślubne) i czepce bamberskie, które przygotował dla Zespołu Folklorystycznego „Wielkopolanie”. Wszystkie kornety i czepce odtwarza wzorując się na obiektach dostępnych w Muzeum Etnograficznym w Poznaniu.

Piotr Kulka podczas wykonywania kornetu bamberskiego, archiwum prywatne P. Kulki

By powstał kornet Piotr Kulka formuje z tektury kształt, który nakłada na głowę dziewczyny. Formę tę obszywa materiałem i koronką z przodu. Następnie nakłada na nią konstrukcję z cienkiego, ale sztywnego drutu, kształtując obwód kornetu i przymocowując to do tektury. Dalej przytwierdza do tego konstrukcję z cienkich drucików, do których przyczepia kwiatki (ok. 500–600 sztuk), które kupuje w hurtowni lub wykonuje własnoręcznie. Do kornetu przytwierdza też świecidełka, w tym ozdoby choinkowe jak np. łańcuch, małe bombki, bo ważne jest by kornet się mienił. Z tyłu kornetu przywiązuje z kolei ok. 100–150 wstążeczek. Jak przyznaje, to bardzo mozolna praca. Całość kornetu wypycha papierem, by nadać mu właściwy kształt. Wykonanie kornetu zajmuje ok. tygodnia. Jak dotąd wykonał ponad 11 kornetów dla Zespołu Folklorystycznego „Wielkopolanie”, ale też przygotowuje je na specjalnie zamówienia.

Piotr Kulka podczas wykonywania kornetu bamberskiego, archiwum prywatne P. Kulki

Z kolei złoty czepiec bamberski wykonał na oczepiny odbywające się podczas autentycznego wesela. Haftował go srebrną i złotą nicią (pod haftem znajduje się tektura, wykonywane są łańcuszki i przyszywane do tego świecidełka). Bandki do czepca wykonał już haftem maszynowym. Przygotowanie złotego czepca zajęło mu ok. dwa miesiące. Był też odtwórcą czepców wykonywanych z batystu dla bamberek poznańskich – to czepce mężatek z kokardą – haftował je na tiulu  we współpracy z Donatą Kaczochą.

Złoty czepiec bamberski wykonany przez Piotra Kulkę, archiwum prywatne P. Kulki

Specjalizuje się również w wykonywaniu bukiecików (wieńców na głowę) do dziewczęcego stroju ludowego z Dąbrówki Wielkopolskiej, wykonał je dotychczas na potrzeby Zespołu Folklorystycznego „Wielkopolanie”.  Pierwsze bukieciki przygotował w 2003 r., wzorując się na fotografii, którą udostępniła mu prof. Bobrowska. Bukieciki robi na konstrukcji z dwóch wygiętych drutów dopasowanych do obwodu głowy dziewczyny. Pomiędzy nie wkłada mniejsze druciki, a następnie przywiązuje do nich kwiatki (kupuje je lub robi własnoręcznie), świecidełka, bombeczki, z tyłu przywiązuje kolorowe piórka.

Nagrody i wyróżnienia

• 1997 – Dyplom w dowód uznania za osiągnięcia  w kultywowaniu tradycyjnych wartości kultury materialnej oraz współuczestniczeniu w tworzeniu współczesnej kultury polskiej przyznany przez Fundację „Cepelia” Polska Sztuka i Rękodzieło
• 2004 – Nagroda na Międzynarodowym Studenckim Festiwalu Folklorystyczny w Katowicach za ukazanie stylu i piękna kujawiaka i oberka;
• 2005 – nagroda Złota Odznaka Komisji ds. Tańców Polskich Polskiej Sekcji CIOFF;
• 2014 – Dyplom za szczególne osiągnięcia w kultywowaniu tradycji ludowych Południowej Wielkopolski przyznany przez Centrum Kultury w Kaliszu;
• 2015 – Dyplom Laureata stypendium Marszałka Województwa Wielkopolskiego – na opracowanie i napisanie publikacji dotyczącej gier i zabaw w Wielkopolsce;
• 2017 – Dyplom Laureata stypendium Marszałka Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie kultury;
• 2018 – Odznaka Honorowa Marszałka Województwa Wielkopolskiego – za zasługi dla województwa wielkopolskiego.

 

Bibliografia

Piotr Kulka, kierownik zespołu https://folklor.pl/kierownictwo/piotr-kulka/

Opracowanie: Aleksandra Paprot-Wielopolska