Małgorzata Kosiorek, archiwum M. Kosiorek, 2023.

Imię i nazwisko: Małgorzata Kosiorek

Rok i miejsce urodzenia: 1968 r., Łowicz

Miejscowość/województwo: Kocierzew Południowy, gm. Kocierzew Południowy, pow. łowicki, województwo: łódzkie

Region: Księstwo Łowickie

Dziedzina: ręczny haft płaski, haft ręczno-maszynowy, haft koralikowy

Wykształcenie: zawodowe – rolnik

Wykonywany zawód/ czym zajmuje się na co dzień: haft płaski, prowadzenie gospodarstwa rolnego

Kontakt: tel. 609 376 037

Kamizelka ozdobiona haftem koralikowym, archiwum M. Kosiorek, 2023.

Małgorzata Kosiorek jest mistrzynią haftu ręcznego, maszynowego, koralikowego oraz mulinowego. Rozpoczęła swoją artystyczną drogę w 1988 r., czerpiąc inspirację i wiedzę od swojej babci oraz matki. To one zaszczepiły w niej głębokie zamiłowanie do tego dawnego rzemiosła. Pani Małgorzata obserwowała również sąsiadki, które specjalizowały się głównie w haftowaniu maszynowym i dzięki nim rozwinęła swoje umiejętności. Z zawodu jest rolnikiem i posiada obecnie kilkuhektarowe gospodarstwo rolne.

Wyjątkowość prac Pani Małgorzaty wynika z głębokiego szacunku dla tradycji. Wzory, jak przyznaje, czerpie z bogatej tradycji wiejskiej. Wyróżnia je charakterystyczny sposób wypełniania płatków kwiatów czy liści, który różni się od metod stosowanych w innych regionach Polski. Głównym materiałem stosowanym w hafcie koralikowym są drobne, jednakowe koraliki, często sprowadzane z Czech, a obecnie również z Chin. Szklane koraliki, najlepiej idealnie równe, odgrywają kluczową rolę w tej technice. Aby uzyskać najlepszy efekt, zaleca się unikanie koralików nieprzystosowanych do haftu, gdyż ich nierówna wielkość może zakłócić finalny wygląd pracy. Do haftu koralikowego niezbędne są także specjalistyczne narzędzia i przedmioty jak tamborek czy odpowiednio cienkie igły. Istotne jest również użycie nici, które się nie skręcają; pani Małgorzata preferuje nici w kolorze białym.

Ozdoby z haftem koralikowym, archiwum M. Kosiorek, 2023.

Haftowanie rozpoczyna się od naniesienia wzoru. Można to zrobić na różne sposoby: malując kredką, mydłem, lub fastrygując wyrysowany na papierze wzór. W przypadku tej ostatniej metody wzór jest przepikowywany, co oznacza obszywanie jego konturów, po czym dopiero nanosi się koraliki. Podstawowymi technikami ściegu, które używa pani Małgorzata są wsteczny i cegiełkowy. Proces haftowania koralikowego jest złożony i wymaga wielu godzin pracy. Wykonanie kwiatka z koralików zajmuje około 8-10 godzin, w zależności od jego wielkości i skomplikowania.

Pas z haftem koralikowym, archiwum M. Kosiorek, 2023.

Pani Małgorzata często nosi stroje, których ma kilka odmian.  Wykorzystując je na różnego rodzaju okazje, takie jak imprezy czy kiermasze. Nie używa ich już podczas procesji Bożego Ciała. Twierdzi, że jest to zarezerwowane dla młodszych kobiet i dzieci. Obecnie pracuje nad strojem dla swojej wnuczki, który ma być prezentem z okazji Pierwszej Komunii Świętej.

Pani Małgorzata współpracuje z różnymi instytucjami kultury, w tym z Muzeum w Łowiczu. Dzięki temu ma dostęp do historycznych wzorów, które przenosi też na swoje prace. Dzięki temu, jej prace nie tylko odzwierciedlają piękno i bogactwo łowickiego dziedzictwa ludowego, ale także przyczyniają się do jego zachowania i promocji.

Bransoletki ozdobione łowickim haftem koralikowym, archiwum M. Kosiorek, 2023.

Prace Małgorzaty Kosiorek wyróżniają się oryginalnością i kreatywnością. Każdy jej Najbardziej ceni sobie różnorodność wzorów i możliwość tworzenia czegoś wyjątkowego. Pomysły na nowe przedmioty, takie jak smycze, często podsuwają jej córki, które stopniowo przejmują od mamy zainteresowanie tą sztuką. Najczęściej wykonuje drobną galanterię kobiecą np. broszki, paski, torebki, bransoletki i naszyjniki, ale i futerały na telefony, smycze do kluczy, igielniki, a nawet stroje ludowe i chusty. Pani Małgorzata specjalizuje się w tworzeniu elementów tradycyjnych strojów z regionu łowickiego i kocierzewskiego. Jej prace obejmują głównie gorsety oraz taśmy do spódnic i zapasek. Prowadzi również warsztaty z haftu koralikowego.

Torebki ozdobione haftem koralikowym, archiwum M. Kosiorek, 2023.

Już w 1989 r.  została wyróżniona I nagrodą za zestaw wzorów z haftu koralikowego w konkursie „Haft Ludowy” zorganizowanym przez Spółdzielnię Pracy Wytwórców Rękodzieła Ludowego i Artystycznego “Folklor” z Poznania. W 2007 r. pracowała nad haftami do wystroju prestiżowej restauracji Beluga w Warszawie, którą kieruje Magda Gessler. W 2004 r. zdobyła II nagrodę w konkursie „Niezwykły Świat Haftu”, organizowanym przez Gminny Ośrodek Oświaty, Kultury i Sportu w Słupi oraz wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie Sztuki Ludowej „A to polskie właśnie”, zorganizowanym przez Stowarzyszenie Twórców Ludowych. Pani Małgorzata jest również aktywną członkinią Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

Lalki w strojach łowickich, archiwum M. Kosiorek, 2023.

Bibliografia:

Kreatywny Szlak Ziemi Łowickiej, https://purpose.com.pl/projekty/art-kreatywny_szlak_ziemi_lowickiej.htmlStowarzyszenie

Małgorzata Kosiorek, https://retradycja.eu/pl/tworca/malgorzata-kosiorek/

Pracownia Etnograficzna, https://etnograficzna.pl/lowic13/

Opracowanie: Patryk Rutkowski